Τι είναι το κάταγμα οστού;

Ο όρος κάταγμα οστού αναφέρεται στο σπάσιμο ή ράγισμα που επισυμβαίνει στο κόκκαλο ή και στο χόνδρο έπειτα από άσκηση μεγαλύτερης πίεσης από αυτή που μπορεί να αντέξει. Αν και στην πλειοψηφία των περιπτώσεων το κάταγμα οφείλεται σε κάποια ισχυρή πρόσκρουση, υπάρχουν ορισμένες παθήσεις που μπορούν να οδηγήσουν σε απώλεια οστικής μάζας και κατ’ επέκταση σε παθολογικά κατάγματα. Χαρακτηριστικά παραδείγματα τέτοιων παθήσεων είναι η οστεοπόρωση, η ατελής οστεογένεση, η ραχίτιδα και ο καρκίνος των οστών. Με την πάροδο των χρόνων ο άνθρωπος γίνεται πιο επιρρεπής στα κατάγματα καθώς χάνεται μέρος της ελαστικότητας των οστών και γίνονται πιο εύθραυστα.

Πώς κατηγοριοποιούνται τα κατάγματα οστών;

Προκειμένου να ταξινομηθεί ένα κάταγμα εξετάζεται τόσο ο τύπος όσο και η θέση του. Στα διάφορα είδη καταγμάτων περιλαμβάνονται τα εξής:

• Ατελές ή πλήρες: ανάλογα με το αν το οστό έχει σπάσει εντελώς
• Κλειστό ή ανοιχτό: ανάλογα με το αν το οστό έχει διατρυπήσει το δέρμα.
• Συντριπτικό ή ρωγμώδες: ανάλογα με το κατά πόσο το οστό συνθλίβεται σε κομμάτια.
• Εγκάρσιο ή λοξό: ανάλογα με το πόσο κάθετο είναι το κάταγμα στον άξονα του οστού.

Άλλες κατηγορίες είναι τα ενσφηνωμένα κατάγματα κατά τα οποία το ένα μέρος του σπασμένου οστού εισέρχεται στο υπόλοιπο, καθώς και τα συντριπτικά κατάγματα στα οποία παρατηρούνται περισσότερα από τρία οστικά τμήματα.

Ποια είναι τα συμπτώματα;

Τα συμπτώματα ενός κατάγματος ποικίλουν ανάλογα με την σοβαρότητα του τραύματος, το οστό που έχει τραυματιστεί αλλά και την ηλικία του ασθενή. Το κάταγμα του οστού συνοδεύεται από έντονο πόνο, πρήξιμο, μελάνιασμα και παραμόρφωση. Ο ασθενής θα αντιμετωπίζει δυσκολία στην κίνηση της τραυματισμένης περιοχής και σε περίπτωση που πρόκειται για ανοιχτό κάταγμα θα υπάρχει αιμορραγία.

Πώς πραγματοποιείται η διάγνωση;

Τις περισσότερες φορές η κλινική εικόνα του ασθενή επιτρέπει στον ιατρό να διαγνώσει το κάταγμα. Παρόλα αυτά, τόσο η ακτινογραφία όσο και η αξονική τομογραφία σε μερικές περιπτώσεις κρίνονται απαραίτητες για μια εμπεριστατωμένη διάγνωση. Στη συνέχεια ο Ορθοπαιδικός  προτείνει την ενδεδειγμένη μέθοδο που πρέπει να ακολουθηθεί, αναλόγως της φύσης του κατάγματος, της ηλικίας και των λειτουργικών απαιτήσεων του ασθενούς.

Πώς πραγματοποιείται η θεραπεία;

Η διαδικασία της πόρωσης ενός κατάγματος ξεκινάει απευθείας μετά την ανάταξη του οστού και την ακινητοποίηση αυτού. Πρόκειται για μια φυσική διαδικασία που επέρχεται με την πάροδο του χρόνου. Αρκετά είδη καταγμάτων αντιμετωπίζονται συντηρητικά με ενδεδειγμένη μέθοδο ακινητοποίησης. Άλλα πάλι κατάγματα απαιτούν χειρουργική αντιμετώπιση. Ο στόχος σε κάθε περίπτωση είναι η πόρωση του κατάγματος σε τέτοια θέση που θα εξασφαλίσει την καλύτερη δυνατή λειτουργία του τραυματισμένου μέλους. Συχνά η επιλογή της κατάλληλης θεραπείας είναι αρκετά δύσκολη και απαιτείται η ύπαρξη ενός Ορθοπαιδικού Χειρουργού με εμπειρία στην Τραυματιολογία.

Στις περιπτώσεις συντηρητικής αντιμετώπισης συνήθως τα οστά ακινητοποιούνται με:

• Τοποθέτηση πλαστικού νάρθηκα
• Τοποθέτηση γύψου

Όταν απαιτείται χειρουργική αντιμετώπιση, τα οστά συγκρατούνται στην ιδανική θέση με σύγχρονα υλικά οστεοσύνθεσης, συνήθως από τιτάνιο ή κράματα ανοξείδωτου χάλυβα.

Οι θρόμβοι του αίματος που βρίσκονται στα άκρα του σπασμένου οστού παρέχουν όλα τα απαραίτητα κύτταρα και παράγοντες που απαιτούνται για την δημιουργία του νέου οστού. Αυτό συνήθως είναι μαλακό στα πρώτα στάδια (χόνδρινος πόρος) που στην συνέχεια ισχυροποιείται και γίνεται οστό. Κομμάτι της θεραπείας είναι και η φυσικοθεραπεία, προκειμένου να ανακτηθεί το συντομότερο δυνατό η πλήρης δύναμη και κίνηση του τραυματισμένου μέλους.

Πρόληψη

Η καλύτερη πρόληψη για την αποφυγή καταγμάτων είναι η ενδυνάμωση του ανθρώπινου σκελετού. Για τον σκοπό αυτό, θα πρέπει να ακολουθείται μια υγιεινή διατροφή, με επαρκείς ποσότητες ασβεστίου και βιταμίνης D ώστε να εξασφαλίζεται η υγεία των οστών. Επιπλέον, η συστηματική σωματική άσκηση κρίνεται απαραίτητη για την ενδυνάμωση των οστών, ανεξαρτήτως ηλικίας.

Η επιλογή του κατάλληλου και εξειδικευμένου Ορθοπαιδικού Χειρουργού είναι ικανή να ελαχιστοποιήσει τις επιπλοκές ενός κατάγματος. Μην διστάσετε να επικοινωνήσετε με τον έμπειρο Ορθοπαιδικό Χειρουργό Πέτρο Μπουντογιάννη για οποιαδήποτε διευκρίνηση αναφορικά με τα κατάγματα των οστών.